Historia

• Usytuowanie:

• Historia:

Lembarg w średniowieczu był wsią czynszową należącą do komturstwa brodnickiego. W drugiej połowie XV wieku miejscowość stała się własnością królewską. Poprzednie nazwy miejscowości to Libenberg, Libemberg, Lambark, od 1535 r. Lembarg. Parafia powstała tutaj prawdopodobnie pod koniec XIII wieku, nie wiemy jednak dokładnie kiedy została erygowana. Kościół przypuszczalnie zbudowano w 2 ćw. XIV wieku, zaś pierwsze wzmianki o nim odnajdujemy dopiero w latach 1402- 1416. W roku 1445 parafia została wymieniona w planowanym synodzie laickim diecezji chełmińskiej. Od średniowiecza nosi to samo wezwanie. Kościół został zniszczony podczas wielkiej wojny z Zakonem oraz zapewne ponownie w okresie wojny trzynastoletniej. W 1507 r. przez bp Mikołaja Chrapickiego dokonano ponownej konsekracji kościoła. Odnawiany w latach ok. 1700, 1845, 1888, 1891 i 1961, 1982-1996. Dziś parafia włączona jest do dekanatu jabłonowskiego w diecezji toruńskiej.

• Opis:

Kościół orientowany, salowy, na rzucie prostokąta, bez wyraźnie wydzielonego prezbiterium, z prostokątną zakrystią na osi od wschodu oraz kruchtą i kaplicą od strony północnej, od zachodu z ośmioboczną wieżą ze szkarpami w narożach.

Do wschodniej ściany prezbiterium zwieńczone trójkątnym szczytem, rozczłonkowanym ukośnie ustawionymi filarkami i sterczynami, dostawiona jest zakrystia z kruchtą ze szczytem schodkowym (z ostrołukowymi blendami i sterczynami). Nad zakrystią znajduje się trzyspadowy dach.

Ściana północna korpusu posiada cztery otwory okienne, zaś południowa pięć. Osiowość ścian podłużnych korpusu została zaburzona przez nieregularne rozmieszczenie okien. Od strony północno-wschodniej do korpusu dostawiono kaplicę na rzucie prostokąta  i niewysoką kruchtę. Do kruchty i korpusu prowadzą uskokowe ostrołuczne portale.

Korpus i prezbiterium nakryte są wspólnym dwuspadowym dachem.

Wieża z wyraźnie wyodrębnionymi przez gzymsy kordonowe czterema kondygnacjami, ujęta jest w narożach w wielouskokowe szkarpy zwieńczone sterczynami i nakryta jest dachem namiotowym.

W przyziemiu wieży znajduje się prostokątna kruchta do której prowadzi ostrołukowy uskokowy portal z cegły profilowanej. Ostrołukowy portal prowadzi także do korpusu kościoła. Salowe wnętrze kościoła zamknięte jest malowanymi kolebkami drewnianymi o zbliżonym promieniu. Kolebki rozdzielone są łukiem tęczowym.

Od zachodu korpusu znajduje się empora muzyczna oraz prowadzące do niej i do wieży murowane schody. Więźba nad prezbiterium storczykowa, nad korpusem krokwiowo-jętkowa. Do więźby podbita pozorna kolebka. Dach kryty dachówką ceramiczną.

Mur biegnący wokół kościoła i okalającego go cmentarza, pochodzi najprawdopodobniej z XVII wieku. Wykonany z kamieni polnych i cegły na zaprawie wapiennej, częściowo tynkowany i kryty fragmentami dachówką esówką.

 W części północnej znajduje się mała brama z otynkowanymi słupami, w części zachodniej duża brama ze słupami z cegłą licowaną, która tworzy wspólne lico z ceglaną kostnicą przyłączoną do muru. Południową część muru przecina kapliczka ze świętym Janem Nepomucenem, a w północnej znajduje się pomnik z przedstawieniem figuralnym księdza prałata Alfonsa Mańkowskiego. Mur od wewnątrz w znacznym  stopniu zasłonięty jest przez usypaną ziemię (podniesiony poziom gruntu). Po zewnętrznej stronie, od wschodu i południa, duży spadek terenu, porośnięty przez silnie rozwiniętą roślinność (samosiejki) i zasypany śmieciami cmentarnymi.

• Materiał i konstrukcja:

Fundamenty z kamienia polnego. Mury kościoła ceglane o wątku gotyckim, a wewnętrzne lico murów obwodowych otynkowane. Cegła o przeciętnych wymiarach

d. 28 sz. 10 wys. 8 cm. Dwa typy więźby dachowej drewnianej. Nad korpusem więźba krokwiowo-jętkowa, a nad prezbiterium więźba storczykowa. W nawie i prezbiterium znajduje się pozorna kolebka polichromowana, natomiast w kruchcie podwieżowej, kaplicy i zakrystii płaskie tynkowane stropy. W kruchcie strop drewniany belkowy. Drzwi drewniane do kruchty podwieżowej zamknięte odcinkowo, 2 skrzydłowe, deskowo-szpungowe z zastrzałem. Z kruchty podwieżowej do nawy o wykroju ostrołukowym, 2-skrzydłowe, deskowo-szpungowe. Na chór zamknięte odcinkowo, 1-skrzydłowe, deskowo-szpungowe. Do kruchty bocznej o wykroju ostrołukowym, 2-skrzydłowe, deskowo-szpungowe. Z kruchty bocznej do nawy o wykroju ostrołucznym, 1-skrzydłowe, deskowo-szpungowe. Z prezbiterium do zakrystii zamknięte odcinkowo, 1-skrzydłowe, deskowo-szpungowe.

Otwory okienne o wykroju ostrołukowym. W nawie i prezbiterium wypełnione szkleniem romboidalnym w ołowiu osadzone w pojedynczej, talowej ramie. W zakrystii okno drewniane, krosnowe, pojedyncze, 1-skrzydłowe, okna okratowane od zewnątrz. W wieży drewniane żaluzje.

Do świątyni prowadzą betonowe stopnie, a na chór muzyczny schody półkręcone ceglane. W nawie, w prezbiterium oraz kruchtach posadzka wykonana z wapienia szwedzkiego, w zakrystii występują płytki kamienne oraz ceramiczne, zaś w kaplicy płytki cementowe. Przeważają kolory ciemnoczerwony, szary i ciemnozielony. Kościół pokryty dachówką ceramiczną typu mnich-mniszka.

Kościół posiada instalację elektryczną, nagłaśniającą i odgromową.

1960- Przemalowanie polichromii na drewnianym sklepieniu

1973- wymiana porycia dachowego

1987- konserwacja polichromii na sklepieniu nad nawą

1995- remont dachu